YTTL: Vệ sinh yếu quyết 2

Vệ sinh yếu quyết khuyên răn về dưỡng sinh và các phương pháp phòng chống bệnh tật, phần này khuyên về việc ăn ở.


Ăn ở cần phải chọn nơi
Chọn làng mà ở, chọn người mà giao
Làm nhiều chỗ thoáng, chỗ cao
Tránh nơi dơ bẩn, ồn ào, âm u

Xa phường trộm cắp hung đồ
Gần người chất phác, cần cù làm ăn
Để cùng giúp đỡ đồng lân
Để cùng gìn giữ an ninh xóm làng

Thường khi đào giếng khai mương
Phát hoang bụi rậm, dọn đường cùng đi
Nhà giàu ích kỷ chi li
Nhìn xa độ thị phố phường
Dâm ô truỵ lạc, chợ đường hôi tanh
Mấy ai biết giữ thân mình
Huống là trật tự vệ sinh xóm phường

Những nơi thắng cảnh miếu đuờng
Cần nên gìn giữ phong quang vẹn toàn
Những nơi mồ mả chợ đường
Chớ nên phóng uế, đào mương, đắp bùn

Đừng nên phát hoả đốt lùm
Đề phòng gió bốc, lửa um cháy nhà
Nhà ở thì phải làm xa
Bếp xây tường đất trái lờ lửa om

Gần bếp chớ chất củi rơm
Nên đào ao giếng sẵn luôn trong vườn
Phòng hoả quan trọng vô cùng
Giữ gìn cuộc sống, đề phòng hoả thương (phỏng)

Thuỷ tai nguy hiểm phi thường
Đê điều cần phải chăm thường đắp luôn
Cấm người đào đất xẻ mương
Lợi miệng thì ít, hai chung thì nhiều

Ở nơi nước lũ hiểm nghèo
Trồng cây cổ thụ để neo chằng nhà
Phòng khi lụt lội nước sa
Thuyền bè sắm để trong nhà gì hơn

Trước lo việc ở cho yên
Sau gìn sạnh sẽ không quên ghi lòng
Chớ nên ỉa bến, ỉa sông
Chi bằng ỉa ruộng, ỉa đồng tốt cây

Quanh nhà chớ đái mà khai
Ẩm thấp sinh muỗi, tanh hôi sinh ruồi
Trong nhà cửa mở thoáng hơi
Để cho dương khí mặt trời lọt qua
Siêng năng quét cửa, quét nhà
Soi giường, giặt chiếu mới là vệ sinh

Khác nhau thôn dã thị thành
Nhà nông cần phải lấy phân bón mầu
Góc vườn đào hố ủ sâu
Nên làm chuồng lợn, ràn trâu xa nhà

Phòng bệnh, phòng rắn cho gà
Chuồng đan phên kín, chớ là dưới sân
Độn chuồng là việc rất cần
Vừa tránh ruồi nhặng, thêm phân lợi nhiều

Bất kỳ kẻ có người nghèo
Ăn mặc sạch sẽ chẳng tiêu tốn tiền
Áo quần giặt giũ cho liền
Vò Găng Bồ kết, Chu biên, Bồ hòn

Lại nên tắm gội luôn luôn
Có câu: Đói sạch rách thơm, sá gì
Giàu sang màn trướng chu vi (vây quanh)
Trong u ám (đen tối) thương khi bẩn nhiều.
Nước chảy, không thối, không rêu
Lòng sạch, người sạch là liều thuốc tiên
Hải Thượng Lãn Ông Y Tôn Tâm Lĩnh
Bùi Gia.