Phần này bàn về tiêu - bản ( trước - sau) trong y học
BÀN VỀ TIÊU BẢN
- Nói về thân thể con người, ngoài là tiêu, trong là bản. Phủ là tiêu, tạng là bản.
- Nói về bệnh thì bệnh mắc trước là bản, bệnh truyền biến sau là tiêu.
- Như lúc mới mắc bệnh nhẹ, sau sinh ra nặng, cũng chữa bệnh nhẹ trước, bệnh nặng sau thì tà khí mới dẹp yên được, nếu không tà khí được nuôi thêm mà bệnh càng tăng.Duy chứng bụng đầy và chứng đại tiện, tiểu tiện không lợi, vì chứng này gấp hơn.
- Cho nên nói bệnh thế chậm thì chữa bản, bệnh thế cấp thì trị tiêu. Lại như bệnh nhức đầu là tiêu vì nguyên nhân làm cho nhức đầu hoặc do phong, hoặc do hàn, tất phải chữa phong trước, chữa hàn sau thì bệnh nhức đầu tự khỏi. Đó cũng là chữa bản, suy rộng ra mọi bệnh đều như thế.
Hải Thượng Lãn Ông Y Tôn Tâm Lĩnh
Bùi Gia.
